احتمالا شما هم ویدیوهای جعلی از افراد مشهور مثل باراک اوباما، ترامپ و بازیگران را دیده باشید. دیپ فیک Deep Fake چیزی است که تولید این ویدیوهای جعلی را امکان پذیر کرده است. این فناوری که به لطف پیشرفت تکنولوژی و هوش مصنوعی ارائه شده، حتی برای افراد معمولی هم قابل استفاده است. در طول سال گذشته، اپلیکیشن های سرگرمی بسیاری تولید شدند که می توانستند بر اساس داده های دریافتی و الگوهای حاصل از یادگیری ماشینی، ویدیوهای جعلی از افراد ایجاد کنند.
اما فناوری دیپ فیک دقیقا چگونه عمل می کند و اصلا به چه هدفی ایجاد شده است. تا انتهای این بخش همراه ما باشید تا بیشتر با آن آشنا شویم.
دیپ فیک Deep Fake یا جعل عمیق چیست؟
فناوری دیپ فیک برای اولین بار در سال 2014 معرفی شد. در این سال بود که ایان گودفلو، دانشجوی دکترا از این تکنولوژی جدید حرف زد. او در حال حاضر در کمپانی اپل فعالیت دارد. اگر بخواهیم یک تعریف واحد برای فناوری دیپ فیک داشته باشیم، بهترین گزینه همین کلمه است. Deep به معنای عمیق یا بزرگ و Fake به معنای جعل و دروغین است. این فناوری بر اساس داده هایی که در اختیار او می گذارید و با استفاده از هوش مصنوعی می تواند یک دروغ بزرگ و اساسی به شما بگوید که تشخیص جعلی بودن آن ساده نیست.
این فناوری می تواند تصویر انسان را به شکل واقع گرایانه ایجاد کرده و شاید گفته هایی را از زبان این شخصیت جعلی بگوید که شخصیت واقعی روحش هم خبر ندارد!
در قرن 21 دیگر کسی برای جعل کردن تصاویر انسان به سراغ فتوشاپ نمی رود، چراکه می توان این کار را با علم یادگیری عمیق به شکل بهتری انجام داد. اما به نظر شما فناوری دیپ فیک Deep Fake به چه هدفی ساخته شده بود؟! شاید عجیب باشد، با این حال این فناوری در پورنوگرافی کاربرد داشت و بیش از 90 درصد فیلم های پورنوگرافی را با استفاده از همین فناوری پیش بردند.
یک ویدیوی دیپ فیک چگونه ساخته می شود؟!
اساس این فناوری را باید یادگیری ماشینی یا machine learning دانست. در واقع این روند یادگیری، ایجاد دیپ فیک را با هزینه پایین امکان پذیر کرده است. برای این که یک ویدیوی دیپ فیک از فردی بسازند، سازنده ابتدا یک شبکه عصبی را با چندین ساعت فیلم واقعی از شخص مورد نظر آموزش می دهد تا این سیستم به درک واقع بینانه بسیاری از زوایا و نورهای مختلف از سوژه، دست پیدا کند. سپس آنها می توانند شبکه آموزش دیده را با تکنیک های گرافیک رایانه ای ترکیب کنند تا نسخه ای از شخص را روی یک بازیگر دیگر قرار دهند.
هر چند هوش مصنوعی روند دیپ فیک Deep Fake را سریع تر کرده، اما باز هم زمان لازم است تا این فرآیند ترکیبی به سطح کاملا باورپذیری نزدیک شود. علاوه بر این لازم است که سازنده، لغزش ها و جلوه های مصنوعی را به صورت دستی کم و زیاد کند تا در نهایت تصویر نهایی به واقعیت نزدیک تر باشد.
الگوریتم هایی که برای ساخت دیپ فیک استفاده می شود، «شبکه‌های مولد تخاصمی» یا «Generative Adversarial Networks»، به اصطلاح GAN هستند. با این حال افراد دیگری هستند که اعتقاد دارند که الگوریتم های GAN در ساخت دیپ فیک نقش برجسته ای ندارند. چرا که کار با آنها واقعا سخت بوده و به ساعت ها آموزش نیاز دارد. در واقع شبکه عصبی GAN بیشتر برای تولید تصویر مناسب است نه تولید ویدیوهای جعلی.
آیا فناوری دیپ فیک Deep Fake فقط به تهیه ویدیوهای جعلی مرتبط است؟!
شاید در چند سال اخیر انتشار ویدیوهای جعلی از بازیگران، بازیکنان فوتبال و شخصیت های برجسته سیاسی را بیشتر از هر چیز دیگری دیده باشید؛ با این حال دیپ فیک فقط به فیلم های جعلی محدود نمی شود. از این فناوری می توان در ساخت تصاویر و حتی صوت های جعلی هم استفاده کرد.
این موضوع باعث شده نگرانی های بسیاری در رابطه با سو استفاده از فناوری دیپ فیک ایجاد شود. به عنوان مثال در مارس 2020 یک کلاهبردار، صدای رئیس یک شرکت انگلیسی را با استفاده از این فناوری جعل کرد و توانست 200 هزار پوند کلاهبرداری کند. کلاهبرداری های مشابه این نمونه هم در پیام رسان واتساپ کم اتفاق نیفتاده اند.
چطور یک دیپ فیک را تشخیص دهیم؟!
تشخیص صوت های جعلی کار ساده ای نیست و حتی پرونده های کلاهبرداری با صوت های جعلی هم نتوانستند به جای خوبی برسند. با این حال هنوز در رابطه با فیلم های جعل عمیق باگ هایی وجود دارد که با استفاده از آنها می توان به دروغ بودن ویدیو پی برد.
البته اگر دیپ فیک Deep Fake را متخصصین طراحی نکرده باشند، جلوه های مصنوعی بسیاری در لبه تصویر چهره به چشم می خورد. اما اگر این کار را حرفه ای ها تهیه کرده باشند باید به سراغ پلک زدن طبیعی چشم ها بروید. الگوریتم های دیپ فیک نمی توانند الگوی پلک زدن طبیعی افراد را بیاموزند و در این ویدیوها افراد همیشه با چشمان باز سخن می گویند. با این حال نمی توان امیدی به این تشخیص داشت؛ چراکه پیشرفت تکنولوژی سعی در از بین بردن هرگونه نشانه تشخیص فیک بودن دارد.
آیا دنیایی که با جعل عمیق ساخته شود، ترسناک است؟!
پیشرفت یادگیری ماشینی و بهبود مشکلات دیپ فیک Deep Fake می تواند تغییرات گسترده ای را در جهان رقم بزند. در حال حاضر بیشتر نگرانی هایی که در رابطه با این فناوری وجود دارد، مربوط به سو استفاده از هویت های واقعی و سرشناس برای کلاهبرداری است.
با استفاده از این فناوری بسیاری از بازیگران معروف هالیوودی تبدیل به ستاره های پورن شده اند که برای آنها خوشایند نیست. از طرف دیگر رؤسا و سیاست مداران دنیا نیز مورد سو استفاده های زیادی قرار گرفتند که تشخیص دروغ بودن آنها ساده نیست.
با این حال آینده دیپ فیک می تواند خطرناک تر از اتفاقاتی باشد که در حال حاضر شاهد آن هستیم. حوادث بزرگ بین المللی از اتفاقاتی است که باید در چند سال آینده منتظر آن باشیم. این ویدیوها می توانند سهام های بزرگ دنیا را تغییر داده و حتی باعث ورشکستگی رهبران جهان اقتصاد شوند. از طرف دیگر با گسترش دیپ فیک بی اعتمادی در جامعه پر رنگ تر می شود و امکان تشخیص حقیقت از دروغ سخت خواهد شد.
راه حل چیست؟!
راه حل تشخیص فناوری دیپ فیک باز هم هوش مصنوعی است! فقط AI می تواند با الگوریتم ها و بررسی دقیق داده های واقعی، هر گونه جعل عمیق را شناسایی کند. از طرف دیگر بلاکچین نیز می تواند یک دفتر کل از داده های غیر قابل ویرایش انواع محتوا ایجاد کند که به تشخیص دیپ فیک Deep Fake کمک می کند.
دیدگاه خود را بنویسید