چراغهای خطر در تقاطعهای خیابانها، ابزاری برای راهبری به شمار می روند که همه در زندگی روزمره خود، ناگزیر از استفاده از آنها هستند. این چراغها برای افرادی که بینا هستند از لامپ استفاده می کنند. برای افرادی که می شنوند، اما قدرت بینایی ندارند، از صدا استفاده می شود. در نهایت نیز برای افرادی که نه قدرت شنوایی دارند و نه بینایی، دکمه لرزانی در زیر پای آنان تعبیه شده است که هنگام عبور آن را فشار می دهند. به عبارت دیگر چراغهای خطر با نیازهای طیفی از کاربران سازگار هستند. وب نیز ساخته شده است تا قابل تطبیق با نیازهای کاربران باشد، اما در طراحی وب، اغلب این نکته مهم نادیده گرفته می شود. مفهوم سازگاری وب با توان کاربران گوناگون، با عنوان دسترسی شناخته می شود. دسترسی در وب، به این معناست که همه افراد جامعه از جمله افرادی که ناتوانیهای جسمی یا ذهنی دارند، بتوانند از وب سایت ها استفاده کنند. این دسترسی می تواند به صورت مستقیم یا به وسیله فناوریهای کمکی باشد.
دسترسی وب، بسته به نوع ناتوانی افراد متغیر است. کاربرانی با دید ضعیف، نیاز به قلم بزرگ با تقابل رنگ زیاد بین پس زمینه و پیش زمینه دارند، در حالی که برای کاربرانی که کوررنگی دارند، اطلاعات رنگی باید به طیفهای رنگی خاکستری و قابل تشخیص درآید. کاربران نابینا می توانند با استفاده از «صفحه خوان» به اطلاعات وب سایت دسترسی یابند. این وسیله یک فناوری کمکی است که اطلاعات نمایش داده شده روی صغحه کامپیوتر را به گفتار الکترونیکی ترجمه می کند. در حال حاضر تقریبا 400 هزار نفر در آمریکا برای دست‌یابی به محتوای وب از این وسایل استفاده می کنند. زمانی که وب سایت با این وسایل ناسازگار نباشد، این بخش از جامعه نمی توانند به آن دسترسی یابند. کاربران با ناتوانایی های جسمی ممکن است برای تایپ با کلیدهای ترکیبی یا راهبری با استفاده از دستگاه های ورودی دیگر مشکل داشته باشند. انواع دیگر فناوریهای کمکی عبارت‌اند از برنامه های بزرگ‌نمایی برای درشت کردن متن بر روی صفحه و نمایشگرهای «بریل» که متن صفحه ها را به صورت خروجیهای لمسی باز می گرداند. رعایت اصول دسترس پذیری ممکن است هزینه طراحی را یک تا دو درصد افزایش دهد، اما بازدید کنندگان وب سایت را 20 درصد افزایش خواهد داد.
به گفته «تیم برنرزلی»، رهبر کنسرسیوم شبکه جهان گستر وب، در زمان تاسیس «اتحادیه دسترس پذیری وب» بیش از 750 میلیون نفر ناتوان در دنیا وجود دارند. از این رو، در مسیر حرکت به سوی جهانی یک‌پارچه، استفاده همه افراد از وب فارغ از تواناییها و معلولیتهایی که دارند، امری حیاتی است.
بنا بر گزارش مرکز آمار وزارت اقتصاد آمریکا، 49.7 میلیون نفر در این کشور دارای برخی از ناتواناییهای دائمی هستند که از میان آنها 9.3 میلیون نفر ناتوانی حسی شامل دیدن یا شنیدن و 12.4 میلیون مشکلات فیزیکی، فکری و احساسی دارند که در فرایند یادگیری، به‌یادسپاری، یا تمرکز در صفحه های وب مشکل ایجاد می کند. افراد دارای ناتوانی در طول تاریخ همیشه در حاشیه بوده اند و از فرصتهایی که به افراد سالم بخشیده شده، محروم مانده اند. چنین مسئله ای در اینترنت نیز، به علت شکاف بین پیشرفتهای فناوری در وسایل کمکی برای افراد ناتوان و پیشرفتهای سریع برنامه نویسی و طراحی وب، تا حدی به چشم می خورد.
دسترس پذیری برای وب سایت های دولتی اهمیت بیشتری دارد، زیرا این سازمانها خدماتی انحصاری ارائه می کنند. بنابراین، سازمانهای دولتی باید خدمات برخط خود را به گونه ای ارائه کنند که برای همه افراد دسترس پذیر باشد.
دسترس پذیر ساختن وب سایت ها تنها برای افراد ناتوان سودمند نیست، بلکه برداشتن موانع دسترسی در وب سایت ها نشان از طراحی خوب وب سایت دارد و برای کاربران دیگر از جمله افرادی که از فناوریهای قدیمی و «مودم» های کم‌سرعت استفاده می کنند، نیز سودمند است.
در مقاله بعدی به موانع دسترس پذیری وب سایت ها خواهیم پرداخت.
دیدگاه خود را بنویسید