دولت الکترونیک پارادایم اواخر قرن بیستم و نتیجه توسعه و گسترش فناوری اطلاعات و به کارگیری آن در امور دولت ها است. دولت الکترونیک فرصتی برای دولت ها است تا با بهره گیری از فناوری اطلاعات بتوانند وظایف خود را به صورت کارا و اثربخش با حداکثر بهره وری به انجام برسانند. ارتباطات دولت، شهروندان، کارکنان، موسسات و سازمان های خصوصی و غیر دولتی، انجام کسب و کار و تعاملات مانند ارائه خدمات، خرید و تامین نیازها و استفاده از بستر دولت الکترونیک برای پاسخ گویی و رشد دموکراسی در جامعه است.
دولت الکترونیک روشی برای دولت ها است تا با بهره گیری از فناوری اطلاعات بتوانند دسترسی شهروندان به اطلاعات مورد نیاز و خدمات را فراهم نموده و بستری را ایجاد نمایند تا تعاملات دولت با گروه های مختلف داخلی و خارجی به موثرترین روش انجام داده و از طریق دولت الکترونیک، دولتی کوچک – کارآ و چابک به وجود آورند.
دولت الکترونیک را می توان کاربردی از کسب و کار الکترونیک دانست زیرا دولت ها نیز نیازمند ارتباط با سازمان ها و موسسات تجاری و انجام تعاملات به شکل های مختلف هستند. ثبت ازدواج، طلاق، موالید و مرگ، انجام فعالیت های علمی و پژوهشی، شرکت در انتخابات، تکمیل فرم های الکترونیک برای بهره مندی از خدمات دولت، بازدید از موزه ها به صورت مجازی و به هنگام، استفاده از کتابخانه ها، پرداخت صورتحساب خدمات دولت مانند عوارض، آب، برق، گاز، تلفن، انجام امور مالیاتی، دریافت مجوزهای مختلف برای فعالیت ها، انجام امور اقتصادی دولت با موسسات و … از جمله کاربردهای دولت الکترونیک هستند.
مفهوم دولت الکترونیک
از دولت الکترونیک تعاریف متعددی ارائه شده که بسیار متنوع و از نظر مفهومی در برگیرنده مفاهیم گسترده و گاه متفاوت
می باشد. این تعاریفاز دولت الکترونیک از به کارگیری فناوری اطلاعات و زیر پا گذاشتن مونع فیزیکی دفاتر سنتی کاغذی و فیزیکی تا استفاده از فناوری اطلاعات در ارتقاء دسترسی و ارائه خدمات دولت به شهروندان، کارکنان و گروه های اجتماعی و کسب و کار را در بر میگیرد.
دولت الکترونیک عبارت است از انجام امور تعاملاتی دولتی از طریق رسانه های الکترونیکی و غالبا استفاده از اینترنت. در جامعه اطلاعاتی شهروندان اتنظار دسترسی سریع و آسان را به دولت ها دارند و به همین دلیل دولت ها بایستی استراتژی استفاده از دولت الکترونیک را در برنامه خود قرار دهند.
دولت الکترونیک چیست؟
دولت الکترونیک استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات به منظور بهبوذ فعالیت های سازمان های بخش دولتی است.
در برخی از تعاریف، دولت الکترونیک را به کاربردهای اینترنت در دولت و یا تعامل دولت و گروه های خارج از آن محدود میکنند ولی در اینجا کلیه فناوری های اطلاعات و ارتباطات و فعالیت های بخش عمومی را با دولت الکترونیک مرتبط می دانیم.
تعریف
دولت الکترونیک، استفاده از فناوری اطلاعات به طور کلی و تجارت الکترونیک به طور خاص به منظور دسترسی آسان و مطمئن شهروندان و سازمان های اطلاعات و خدمات دولتی و ارائه خدمات دولتی به شهروندان، گروه های تجاری و تامین کنندگان و کسانی که در بخش عمومی فعالیت میکنند است. همچنین در دولت الکترونیک، تعاملات تجاری با شهروندان و سازمان ها و موسسات تجاری و سازمان های درون دولت به طور موثر انجام می پذیرد. مزایای بالقوه دولت الکترونیک عبارتند از:
- بهبود کارایی و اثربخشی فعالیت های اجرایی دولت شامل ارائه خدمات عمومی.
- شفاف کردن روابط دولت با شهروندان و موسسات تجاری از طریق امکان دسترسی آن ها به امکانات دولتی.
- تسهیل انجام تغییرات در روابط میان دولت و شهروندان و میان ملل.
- تسهیل دسترسی به اطلاعات و خدمات دولتی، بهبود کیفیت خدمات و ارائه فرصت های بیشتر جهت مشارکت در نهادهای دموکراتیک و فرایندهای کاری
چرا به دولت الکترونیک نیاز است؟
دلایل متعددی برای وجود دولت الکترونیک وجود دارد از آن جمله:
رشد شبکه گسترده جهانی
امروزه همه جا بحث از شبکه گسترده جهانی است در موزه ها، رادیو، تلویزیون و مجلات انواع مقالات و تبلیغات وجود دارد که به معرفی کاربردهای شبکه می پردازد. اغلب سازمان ها در حال حاضر دارای وب سایت و پورتال هستند.
رشد جمعیت متصل به شبکه
در کشورهای صنعتی اکثر مردم در منزل، محل کار، مدارس و دیگر محل ها به شبکه دسترسی دارند. با گسترش استفاده شهروندان از شبکه ضروری است تا خدمات و امور دولتی نیز در دسترس آن ها قرار گیرد.
کاهش هزینه ها
انجام امور به روش سنتی نسبت به بهره گیری از اینترنت و شبکه هزینه های بالاتری دارد. با استفاده از مکانیزاسیون، هزینه ملزومات اداری مانند کاغد، مکان و تجهیزات و لوازم دفتری حدف میشود.
اگرچه تعاملات اینترنتی ارزان تر است ولی هزینه های مرتبط با خود را دارد مانند کارت های اعتباری.
رشد انتظارات عمومی
توسعه تجارت الکترونیکی و استفاده روز افزون از آن انتظارات شهروندان را از دولت ها در انجام امور مربوط نیز افزایش میدهد.
اهداف دولت الکترونیک
در استقرار و به کارگیری دولت الکترونیک اهداف متعددی میتواند در نظر گرفته شود. این اهداف گاه در سندی رسمی از سوی دولت ها منتشر میشوند و گاه به صورت تلویحی در مسیر حرکت دولت به سوی الکترونیکی شدن مشاهده می شود.
گروه گارتنر اهداف دولت الکترونیک را در چهار بعد زیر بیان مینماید:
خدمات دهی بهتر
- بهبود در قابلیت دستیابی به خدمات هفت در بیست و چهار (7*24)
- بهبود در کیفیت تعاملات
- ایجاد سهولت، کاربرآشنایی و انصاف در دستیابی به خدمات
- ایجاد انتخاب های متعدد در روش ها
خدمات کم هزینه تر
- تراکنش های کم هزینه
- بهبود کارایی و سودمندی
- بهبود در صحت و درستی
- بهبود در جوابگویی
- بهبود در نگهداری و ثبت
پیشرفت در مشارکت سازنده
- ایجاد کانال های موثر ارتباطی برای تصمیم گیرندگان دولتی
- ایجاد سهولت کاربرد، آشنایی، کارآیی و انصاف و شیوه های نظرخواهی
رسیدن به جامعه دیجیتالی
- دستیابی به اینترنت از طریق صنعت ارتباطات
- ترویج آموزش و تعلیم فناوری برای نوجوانان و بزرگسالان
- ترویج توسعه اقتصادی از طریق محرک ها و امور فناوری
دیدگاه خود را بنویسید