اگر اخبار ارزهای دیجیتالی را دنبال کرده باشید حتما واژه بلاکچین برای شما آشنا به نظر می رسد؛ اما زنجیره بلوکی تنها به رمز ارزها ختم نشده و کاربردهای فراوان دیگری دارد. در واقع اگر می خواهید بدانید بلاکچین چیست باید آن را یک سیستم کاملا امن شخص ثالث در نظر گرفت که می تواند معاملات تجاری و سایر امور را در بستری قابل اعتماد دنبال کند.
در این بخش می خواهیم با زنجیره بلوکی به زبان ساده و کاربردهای فراوان آن که می تواند جهان را متحول سازد، آشنا شویم. همراه ما باشید تا بلاکچین را خارج از دنیای ارزهای رمز نگاری شده هم بشناسید.
درک بلاکچین به کمک آشنایی با رمزنگاری
شاید تصور کنید ایده زنجیره های بلوکی با روی کار آمدن ارزهای دیجیتالی مطرح شده باشد؛ اما برای درک بلاکچین باید به دل مفاهیم رمزنگاری برویم که ایده اولیه آن قبل از عصر رایانه ها مطرح شده بود!
رمزنگاری به زبان خیلی ساده به معنای آرایش مجدد اطلاعات با یک ترتیب صحیح است که برای درک آن به یک کلید نیاز باشد. به عنوان مثال ابتدایی ترین حالت رمزنگاری، جایگزین کردن هر حرف با یک عدد است تا یک پیام متنی تبدیل به رشته ای از اعداد شود. در این شرایط کسی نمی تواند پیام متنی را درک کند، مگر اینکه به کلید آن دسترسی داشته باشد و رمز آن را کشف کند.
از روش های مختلف رمزنگاری پیام ها در جنگ جهانی دوم به وفور استفاده می شد؛ زمانی که خبری از سیستم های رایانه ای پیشرفته و دنیای ارزهای دیجیتالی در میان نبود. اما در حال حاضر رمزنگاری ها کاملا به کمک فناوری های دیجیتالی دنبال می شود.
رایانه های امروزی باهوش تر از آن هستند که با جایگزین کردن حروف با اعداد بخواهند چیزی را رمزنگاری کنند! روش های پیچیده رمزنگاری در حال حاضر بسیار پیچیده و از طرف دیگر بسیار امن محسوب می شود. در حال حاضر نفوذ به این رمزنگاری ها در بسیاری از موارد برای افراد آشنا به این حوزه نیز امکان پذیر نیست.
بلاکچین یا دفتر کل توزیع یافته به زبان ساده
حال که متوجه هدف طراحی بلاکچین و الگوهای رمزنگاری شده اید، می توانیم بلاکچین را ساده تر تعریف کنیم. به ساده ترین زبان، بلاکچین یک «دفتر کل توزیع یافته» است.
در علم حسابداری، دفتر کل بخشی از سیستم حسابداری محسوب می شود که برای ایجاد صورت های مالی مختلف و ترازنامه طراحی شده است. برای شناخت این مفهوم، نقطه مقابل آن، یعنی «دفتر کل متمرکز» را باید شناخت. بگذارید آن را با یک مثال ساده تر درک کنیم:
زمانی که برای خرید به فروشگاه می روید و با کارت بانکی خود خرید می کنید چه اتفاقی می افتد؟!
کارت خود را می کشید و فروشگاه صورت حساب شما را به بانک می فرستد. بانک هویت شما را تایید کرده و مبلغ را برای فروشگاه ارسال می کند. در نهایت این رویداد مالی در دفتر کل بانک مورد نظر ثبت می شود.
برای اینکه این روند بدون مشکلی دنبال شود، نیاز به زیرساخت ها و مسائل فنی بسیاری است؛ با این حال تمام تراکنش های شما در دفتر کل بانک‌تان ثبت می شود. امنیت این دفتر بر عهده بانک است و شما نمی توانید از طریق اینترنت بانک، مبلغ تراکنش های خود را تغییر دهید. این مثال یک دفتر کل متمرکز را نشان می دهد که هکرها با دستکاری آن می توانند تراکنش ها را تغییر دهند یا رویدادهای مالی را ثبت کنند که اصلا اتفاق نیفتاده است.
دفتر کل توزیع یافته در مقابل دفتر کل متمرکز
یک دفتر کل توزیع یافته به تمام مشتریان بانک اجازه می دهد یک کپی از دفتر کل داشته باشند که در آن تمام سوابق تراکنش ها از تاسیس بانک تا به امروز ثبت شده است. هر بار که یکی از مشتریان خرید کند، اطلاعات مربوط به تراکنش او به اطلاع تمام مشتریان دیگر می رسد. مشتریان دیگر می توانند صحت آن را تایید کرده و تراکنش را به دفتر کل خود اضافه کنند.
زنجیره بلوکی یا بلاکچین دقیقا مشابه چیزی است که در بالا گفتیم. هر بار که یک تراکنش یا یک رویداد جدید اتفاق می افتد که افراد آن را تایید و به دفتر کل اضافه می کنند، یک بلوک جدید به زنجیره اضافه می شود. وجود هزاران هزار کپی از یک تراکنش یا رویداد باعث می شود نفوذ هکرها هم چالش مهمی نباشد؛ زیرا اطلاعات در دفاتر کل افراد ثبت شده و تغییراتی که هکرها ایجاد کنند، اصلاح خواهد شد.
بلاکچین یا دفتر کل داده ها با امنیت بالا
بلاکچین با فراهم کردن یک فضای امن می تواند بسیاری از امور را برای ما تسهیل کند. پیش تر گفتیم که همگی افراد به اطلاعات مربوط به زنجیره های بلوکی دسترسی دارند؛ حال این سوال پیش می آید که اگر همه افراد امکان ویرایش اطلاعات را داشته باشند، چگونه می توان به این اطلاعات اعتماد کرد؟!
مفهوم زنجیره در اینجا پر رنگ تر می شود. بلاکچین به شما اجازه می دهد فقط آخرین نسخه از اطلاعات موجود را تغییر دهید. زمانی که تغییرات شما ثبت و توسط سایر افراد تایید شود، این اطلاعات داخل یک بلوک، مهر و موم شده و به بلوک های قبلی اضافه می شود.
در واقع زمانی که می خواهید اطلاعات مربوط به یک بلوک (یک رویداد) را رصد کنید، زنجیره ای از بلوک ها را مشاهده می کنید که از اولین حالت بلوک به علاوه تمام تغییرات تا حال حاضر را نشان می دهد. افراد نمی توانند تغییرات قبلی را اصلاح و ویرایش کنند و فقط اطلاعات حال حاضر در دسترس آنهاست. بدین ترتیب امنیت اطلاعات نیز حفظ خواهد شد.
کاربردهای بلاکچین در عصر حاضر و آینده
همان طور که می دانید مهم ترین کاربرد بلاکچین به حوزه های مالی و ارزهای دیجیتالی مربوط است تا امنیت اطلاعات به بهترین روش موجود حفظ شود. اما کاربردهای این زنجیره مفید از اطلاعات را نمی توان فقط به رویدادهای مالی محدود کرد. در زیر برخی دیگر از کاربردهای جالب و تحول ساز زنجیره بلوکی را آورده ایم.
• حوزه بهداشت و ایجاد پرونده های هوشمندانه برای بیماران تا سوابق افراد با جزئیات دقیق و مرحله به مرحله در زنجیره بلوکی ثبت و ضبط شود.
• مدیریت صورت حساب ها و قبض های مختلف (آب، برق، گاز وغیره) و بررسی رفتار هر یک از کاربران در رابطه با مصرف منابع؛ درنتیجه حذف قبض های کاغذی و عدم نیاز به دیتاسنترهای پیچیده
• عدالت در رای گیری و خداحافظی با چالش های مختلف انتخاباتی؛ نزدیک شدن به دموکراسی واقعی
• ثبت احوال و بایگانی تمام اطلاعات مربوط به افراد برای استفاده از آنها در علم آمار
• جلوگیری از کپی آثار هنری و تحولی در دنیای هنر؛ اجرای کامل قانون کپی رایت بدون محدودیت های جغرافیایی
• نگهداری امن و همیشگی از داده های مهم برای افراد حقیقی و حقوقی
• و بسیاری از کاربردهای دیگر در تمامی حوزه های دانش و اطلاعات
دیدگاه خود را بنویسید